امروزه، شبکه ها ستون اصلی دنیای کسب و کار به شمار می‌آیند و برای انواع مختلف مقاصد، از دسترسی به اینترنت یا چاپ کردن یک فایل گرفته تا دانلود کردن یک پیوست از ایمیل، مورد استفاده قرار می‌گیرند. یک شبکه می‌تواند شامل تعداد انگشت‌شماری دستگاه کامپیوتری در یک اتاق واحد باشد؛ یا از میلیون‌ها دستگاه که در اقصی نقاط جهان جای گرفته‌اند، تشکیل شده باشد. شبکه ها، بر مبنای کارکرد و یا اندازه‌شان تعریف می‌شوند. یک شرکت ارائه دهنده خدمات شبکه می‌تواند بستری فراهم کند تا این شبکه به درستی و بدون دردسر، به نحوی کار کند که کمک بزرگی به رشد کسب و کار باشد. این فعالیت‌ها در قالب یک قرارداد پشتیبانی شبکه انجام می‌شوند و اگر این قرارداد، قرارداد کارآمد و کاملی باشد می‌تواند بسیاری از مشکلاتی که در آینده امکان وقوع دارند را پیش از اتفاق افتادن جلوگیری کند. شبکه های کامپیوتری نیاز به پشتیبانی و انجام اعمال زیرساختی دارند تا به درستی کار کنند. ما، در این نوشتار، انواع مختلف شبکه ها را که در دنیای امروز کاربرد متداول دارند، به شما معرفی می‌کنیم و کاربرد هرکدام را برایتان توضیح می‌دهیم.

  1. شبکۀ شخصی (Personal Area Network یا PAN)

شبکه شخصی، ساده‌ترین و پایه‌ای‌ترین نوع شبکه است که از یک مودم وایرلس، یک یا دو کامپیوتر، تلفن، پرینتر، تبلت و غیره تشکیل شده است؛ و متعلق به یک شخص در یک ساختمان واحد است. این نوع از شبکه، معمولاً در دفاتر اداری کوچک یا منازل مسکونی مشاهده می‌شوند و توسط یک شخص یا سازمان و با استفاده از یک دستگاه واحد مدیریت می‌شوند.

  1. شبکۀ محلی (Local Area Network یا LAN)

مطمئناً نام این شبکه پیش از این بارها به گوشتان خورده است. شبکه های محلی یا LAN، یکی از پرطرفدارترین، پرکاربردترین، اصیل‌ترین و ساده‌ترین انواع شبکه ها می‌باشد. شبکۀ محلی، از یک گروه از کامپیوترها و دستگاه‌های کم ولتاژ تشکیل شده است که در فاصله‌ای نزدیک از یکدیگر قرار گرفته‌اند (مثلاً در داخل یک ساختمان؛ یا در دو یا سه ساختمان مجاور)؛ و اطلاعات و منابع را با هم تبادل می‌کنند. معمولاً در اکثر شرکت‌ها و سازمان‌ها از شبکۀ محلی استفاده می‌شود. اگر در شبکه های محلی از روتر استفاده کنید، به سادگی می‌توانید به شبکه های گسترده (یا WAN) متصل شوید و داده ها را با سرعت و سطح ایمنی بالا تبادل نمایید. برای راه‌اندازی چنین شبکه ای نیاز به نصب و راه اندازی شبکه خواهید داشت تا از همان ابتدا این سرویس را بدون مشکل و کارآمد در اختیار شما قرار دهد.

  1. شبکۀ محلی وایرلس (Wireless Local Area Network یا WLAN)

شبکۀ محلی وایرلس، کارکردی مشابه با شبکۀ محلی دارد؛ با این تفاوت که از فناوری شبکۀ وایرلس (بی سیم)، مثل وای-فای بهره می‌برد. برای ساخت و توسعۀ شبکۀ محلی وایرلس نیازی نیست که دستگاه‌ها به صورت فیزیکی و با استفاده از کابل به شبکه متصل شوند.

  1. شبکۀ فضای باز/ پردیزه (Campus Area Network یا CAN)

شبکه های فضای باز یا پردیزه، از شبکه های محلی بزرگتر و از شبکه های شهری کوچکتر هستند. این نوع از شبکه ها معمولاً در دانشگاه‌ها، محوطه‌های دانشکده یا بنگاه‌های کسب و کار کوچک کاربرد دارند. اجزای این شبکه می‌توانند در چندین ساختمان مجاور توزیع شده باشند؛ بدین ترتیب، کاربران به راحتی می‌توانند داده ها و منابع را به اشتراک بگذارند.

  1. شبکۀ شهری (Metropolitan Area Network یا MAN)

این نوع شبکه، از شبکۀ محلی بزرگتر و از شبکۀ پهناور (گسترده) کوچکتر است و عناصر آن با عناصر تشکیل دهندۀ هر دوی آن شبکه ها یکسان است. شبکۀ شهری، یک ناحیۀ جغرافیایی پهناور و گسترده (مثل یک شهر یا شهرستان) را پوشش می‌دهد. حق مالکیت و مسئولیت حفظ و نگهداری از این شبکه، به یک شخص یا شرکت (شورای محلی، شرکت بزرگ و …) اعطا می‌شود.

  1. شبکۀ پهناور/ گسترده (Wide Area Network یا WAN)

شبکۀ پهناور یا گسترده، ساختاری پیچیده‌تر از شبکۀ محلی دارد و دستگاه‌های مختلف را در نواحی جغرافیایی دورتر پوشش میدهد. بدین ترتیب، کامپیوترها و دستگاه‌های کم ولتاژ مختلف می‌توانند در داخل یک شبکۀ بزرگ، از راه دور به هم متصل شوند و از چندین مایل دورتر با هم ارتباط برقرار کنند.

اینترنت، مسلّم ترین و پایه‌ای ترین مثال از یک شبکۀ گسترده است که تمام کامپیوترها را از اقصی نقاط جهان به هم متصل می‌کند. از آنجایی که حوزۀ پوشش شبکه های گسترده بسیار وسیع است، معمولاً حق مالکیت و مسئولیت نگهداشت آن به چندین ادمین یا عامل عمومی تفویض می‌شود.

  1. شبکۀ ذخیره سازی (Storage Area Network یا SAN)

شبکۀ ذخیره سازی، یک شبکۀ اختصاصی پرسرعت است که دستگاه‌هایی را که در نقش منابع ذخیرۀ داده عمل می‌کنند، به سرورهای متعدد متصل می‌سازند؛ این نوع از شبکه ها به شبکۀ محلی یا شبکۀ گسترده وابسته نیستند. این شبکه ها، منابع ذخیره را از شبکه دور می‌کنند و آن ها در یک شبکۀ اختصاصی و کارآمد قرار می‌دهند. دسترسی به شبکه های ذخیره سازی، همانند دسترسی به یک درایو ملحق به یک سرور است. برخی از انواع شبکه های ذخیره سازی عبارتند از شبکۀ همگرا، شبکۀ مجازی و شبکۀ واحد.

  1. شبکۀ سیستمی (System Area Network یا SAN)

اصطلاح شبکۀ سیستمی، طی دو دهۀ اخیر ابداع شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. شبکۀ سیستمی، یک شبکۀ نسبتاً محلی است که با هدف ارائۀ اتصال پرسرعت در محیط‌های سرور به سرور (محیط های خوشه‌ای)، شبکه های ذخیره و محیط های پردازشگر به پردازشگر کاربرد دارد. کامپیوترهای متصل به این نوع شبکه، در نقش یک سیستم واحد با سرعت بسیار بالا عمل می‌کنند.

  1. شبکۀ محلی اُپتیکال منفعل (Passive Optical Local Area Network یا POLAN)

شبکه های محلی اُپتیکال منفعل، به عنوان یک جایگزین برای شبکه های محلی اترنت سوییچ محور کاربرد دارند و می‌توانند در سیستم کابل بندی ساختارمند، ادغام شوند تا مشکلات پیرامون پشتیبانی از پروتکل‌های اترنت سنتی حل شود. این شبکه، از معماری “نقطه به چند نقطه” بهره می‌گیرد و از اسپلیترهای اُپتیکال برای شکست یک سیگنال نوری از یک شاخه فیبر نوری تک حالته به چندین سیگنال و ارسال آن‌ها به دستگاه‌ها و کاربران مختلف استفاده می‌کند.

  1. شبکۀ خصوصی سازمانی (Enterprise Private Network یا EPN)

این نوع از شبکه ها توسط شرکت‌ها و سازمان‌هایی که قصد دارند از موقعیت‌های جغرافیایی مختلف به منابع و داده‌های مورد نیازشان دسترسی داشته باشند، ساخته می‌شوند و حق مالکیت آن‌ها به خود آن شرکت‌ها تعلق دارد.

  1. شبکۀ خصوصی مجازی (Virtual Private Network یا VPN)

یک شبکۀ خصوصی مجازی، یک شبکۀ خصوصی را در اینترنت بسط و گسترش می‌دهد و امکان ارسال و دریافت داده ‌ها را برای کاربران خود فراهم می‌آورد. در این شرایط، چنین به نظر می‌آید که دستگاه‌های آن کاربران، به شبکۀ خصوصی متصل است؛ ولو آنکه واقعاً چنین نباشد. در این معماری که یک اتصال نقطه به نقطه را فراهم می‌آورد، کاربران می‌توانند از راه دور به یک شبکۀ خصوصی دسترسی پیدا کنند.